در این مقاله میخواهیم به سرمایه گذاری سکه طلا بهار آزادی و مفاهیم مربوط به آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
سرمایه گذاری در سکه طلا در سال های اخیر تبدیل به یکی از محبوب ترین روش ها در سرمایه‌گذاری در کشور ایران شده است. اما حضور در این بازار هم مثل همه سرمایه گذاری های موفق، به دانش و مهارت خاصی نیاز دارد. همین ابتدای مقاله بگوییم که سرمایه گذاری در بازار سکه به معنای خرید سکه های بهار آزادی در نوع و طرح های متفاوت، به منظور سرمایه گذاری کوتاه‌مدت یا بلند مدت، به عنوان پشتوانه مالی یا کسب سود است.
بسیاری از مردم فکر می‌کنند که دقیقا بازار سکه مشابه با بازار طلا عمل کرده و بر اساس همین موضوع، ممکن است با خرید سکه در فاصله‌ی بسیار کوتاهی ضرر کنند و مقدار زیادی از سرمایه‌ی خود را از دست بدهند. اما باید بدانیم همین ترس از شکست هم در بازار سکه باعث می شود پس از اولین شکست یا ضرر از بازار سکه خارج شوند و همین مسئله یعنی ضرر در ضرر. اما بهتر است بدانیم که بازار سکه در مقایسه با دیگر بازارهای مالی متفاوت است.
سکه طلا بهار آزادی
در جمهوری اسلامی ایران سکه طلا بهار آزادی یکی از مسکوکات طلای قانونی است. از سال ۱۳۵۸ تاکنون، به یاد بود و مناسبت بهار پیروزی انقلاب اسلامی، سکه های بهار آزادی در قطع های مختلف و در دو طرح متفاوت ضرب شده اند. ارسال ضرابخانه بانک مرکزی ایران معمولا سکه ها را ضرب می کند و از طریق صرافی های مجاز یا بانک های عامل، به بازار عرضه می کند. این سکه ها به دو صورت خود یا عمده و به قیمت روز معامله یا خرید و فروش می شوند. سکه طلا بهار آزادی به عنوان مهریه ازدواج، سرمایه گذاری، هدیه، پس انداز و عیدی کارمندان دولت مورد استفاده قرار می گیرد.
مطالعه بیشتر: سکه ضرب پایین برای پرداخت مهریه
انواع سکه طلا بهار آزادی
از لحاظ شکل- سکه ها در دو نوع ” طرح جدید یعنی سکه امامی” و ” طرح قدیم” موجود می باشند.
از لحاظ قطع- این سکه ها در انواع متفاوتی اعم از: ” تمام”، ” نیم”، “ربع “، “یک”، “پنج” و ” دو و نیم” بهار آزادی موجود می باشند.
مطالعه بیشتر: تفاوت سکه قدیم و سکه جدید چیست؟
کاربرد سکه طلا بهار آزادی
کاربردهای مختلف سکه طلا
- هدیه: در کشور ایران رسم است به مناسبت های مختلف مردم در اعیاد ملی، تولد و ازدواج و مراسم مذهبی به یکدیگر سکه طلا هدیه میدهند. مهمترین رویدادها، جشنواره ها هستند که در آنها معمولاً سکه اهدا میشود. به دلیل جایگاه ویژه طلا در کشور ایران، هدیه دادن سکه در مقایسه با پول یا اشیای دیگر از مقبولیت بیشتر و جایگاه بهتری برخوردار است.
- عیدی به کارمندان دولت: بر اساس مصوبه هیات وزیران در سال ۱۳۸۷، کلیه دستگاه های دولتی به جای پرداخت پول نقد به کارکنان خود می توانند سکه طلای تمام بهار آزادی به آنها عیدی بدهند. سکه ها از سوی بانک مرکزی به وزارتخانه ها، شرکت های دولتی سازمان‌ها به نرخ روز اعلام شده که اگر تمایل دارند عیدی کارکنان خود را به صورت سکه اعطا کرده و به فروش می رسد. یکی از راهکارهای کنترل نقدینگی در پایان سال، پرداخت اعلام شده است.
- مهریه ازدواج: مهریه دختران ایرانی در بسیاری از اوقات بر مبنای سکه طلا بهار آزادی تعیین می شود، میشود از سال تولد دختر تا سوره های قرآن کریم یا شماره ائمه تعداد سکه های مهریه دختران می تواند بریده شود. بر اساس تحقیقات انجام شده مشخص شده است که میانگین مهریه زنان ایرانی، به طور میانگین بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ عدد سکه طلا است. البته لازم به ذکر است که مهریه هایی با مبنای ۱۲۴۰۰۰ عدد سکه طلا هم دیده شده است.
- سرمایه گذاری: به دلیل ارزش ذاتی سکه طلا، سکه یک کالای کم ریسک محسوب می شود. معامله گرانی در بازار سکه ایران هستند که با پیگیری نوسانات قیمت سکه طلا و طلای جهانی، به صورت عمده داد و ستد سکه را انجام می دهند. معمولاً متوسط بازدهی از خرید و فروش سکه طلا به صورت عمده در سال بین ۳۰ تا ۵۰ درصد است.
- پس انداز: سرمایه و پس انداز مردم ایران در خرید سکه طلا خلاصه می شود. با افتتاح یک طرح تحت عنوان قرض الحسنه پس انداز سکه طلا در بانک رفاه ، سکه هایی راک مردم به شکل سرمایه راکد در دست دارند، به صورت قرض الحسنه در اختیار بانک قرار می دهند و در مقابل این افراد کسانی که به سکه نیاز دارند از بانک می توانند تقاضای سکه کنند بانک هم از محل سکه های به امانت گذاشته شده، به متقاضیان سکه میدهد و این سرمایه راکد به این ترتیب به گردش در می آید.
خرید و فروش سکه طلا بهار آزادی
همانطور که گفتیم خرید و فروش سکه در بازار طلای ایران به دو صورت عمده و خرد انجام میشود. عواملی که در ایران بر قیمت روزانه سکه طلا تاثیر گذار هستند، عبارتند از:
- کارمزد عرضه سکه در بانک (طبق برآورد سال ۱۳۸۷، معادل ۵۰۰ تومان)
- قیمت جهانی طلا بر حسب ریال
- هزینه های ۴ درصدی گمرک
- سال ضرب سکه ( که بر روی قیمت سکه نیز تاثیرگذار است)
- هزینه ضرب سکه توسط بانک مرکزی ( طبق برآورد سال ۱۳۸۶، تقریبا معادل هفت هزار تومان)
نرخ دلار آمریکا معمولاً در قیمت اونس جهانی طلا ضرب شده و قیمت سکه به دست می آید، بنابراین زمانی که قیمت اونس جهانی طلا و یا نرخ دلار بالا میرود، میرود قیمت سکه طلا بهار آزادی نیز از این دو عامل متاثر شده و بالا میرود. به غیر از این، افزایش یافتن تقاضا برای سکه در بعضی از ایام سال نیز باعث افزایش قیمت سکه طلا بهار آزادی می شود. به عنوان مثال تقاضا برای سکه، در روزهای پایانی سال افزایش می یابد. بیشترین تقاضای افراد در روزهای آخر سال برای ربع سکه و سپس برای نیم سکه می باشد و سکه طلا بهار آزادی ( طرح جدید) تقاضای کمتری دارد.
مطالعه بیشتر: قیمت تک فروشی سکه بهار آزادی
برای سرمایه گذاری سکه بخریم یا طلا؟
خرید و سرمایه گذاری سکه طلا
اولین سوالی که باید به آن پاسخ دهیم این است که برای سرمایه گذاری سکه بهتر است یا طلا؟ برای پاسخ به این سؤال چند فاکتور اساسی و مهم وجود دارد که باید آنها را در نظر بگیریم.
درست است که ارزش سکه وطلا یکسان است اما اگر قصد دارید سرمایه‌ی خود را پس‌انداز کنید بهتر است سکه بخرید. چرا؟ زیرا هنگام خرید طلا، یک مبلغ اضافی تحت عنوان «اجرت ساخت» از شما گرفته میشود که جزو ارزش طلا محسوب نمی شود و اجرت ساخت در هنگام فروش آن نیز کم خواهد شد. سکه برعکس طلا اجرت ساخت ندارد و قطعا مشکلات مربوط به آن را هم نخواهد داشت. بنابراین هنگام فروش سکه، سود بیشتری هم خواهید کرد.
قیمت طلا در بازار داخل ایران برای جلوگیری از قاچاق، باید متناسب با بازارهای بین المللی باشد، ولی در بازار سکه به علت ضرب سکه ها در ایران، این محدودیت وجود ندارد و از این رو امکان افزایش قیمت آن نیز وجود دارد. بنابراین سودی که حاصل از سرمایه گذاری روی سکه در مقایسه با طلا می‌تواند بیشتر باشد. با بررسی روند قیمت سرمایه‌گذاری در سکه و طلا مشخص شد که برای سرمایه گذاران سوددهی سکه بیشتر از طلا بوده است. البته که این سرمایه گذاری هم مانند تمام بازارها به مهارت و دانش نیاز دارد و همراه با ریسک است. روند قیمتی بازار سکه در سه سال اخیر، همانطور که میدانید در دوره های کوتاه مدت با نوسان های زیادی همراه بوده، اما در تمام سال‌های اخیر بازار سکه نمودار مشابهی را ثبت کرده و ارزیابی‌ها نشان میدهند که سرمایه گذاری در بازار سکه در 10 سال اخیر حدود هزار برابر سودآوری داشته، در حالی که بازدهی طلا به این اندازه نبوده است. در بازه‌ی زمانی طولانی‌مدت سرمایه گذاری در بازار سکه ریسک کمی دارد و هرچند که قیمت آن تحت‌تأثیر عوامل داخلی و خارجی دچار نوسانات زیادی میشود، اما روند ثباتی را در نهایت طی خواهد کرد. اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم: نوسان قیمت سکه در مقایسه با طلا کمی بیشتر است و یکی از علت های آن شاید تأثیرگذاری تورم بر بازار سکه باشد.
با همه‌ی این تفاسیر، برای سرمایه گذاری بهتر است به سراغ سکه برویم، نه طلا.
اما اگر برای اهداف سرمایه گذاری قصد خرید طلا و زینتی هم زمان را دارید، طلای بدون اجرت و ارازان قیمت یا همان طلای دست دوم را بخرید که به هر دو هدف خود برسید.
اما یک سؤال مهم که همین ابتدا باید به آن پاسخ دهیم:
چه نوع سکه‌ای بخریم که سود بیشتری داشته باشد؟
حالا که به این نتیجه رسیدیم که خرید سکه از طلا خیلی بهتر است؛ حالا از بین انواع سکه، برای سرمایه‌گذاری کدام نوع بهتر است؟ در این باره اگر ابهامات زیادی دارید، حق دارید! در بازار سکه ما انواع مختلفی از سکه ها را داریم. سرمایه‌گذاری در بازار سکه به معنای خرید پنج نوع سکه‌ی امامی، تمام بهار آزادی، نیم سکه، ربع سکه و سکه های گرمی است و بهتر است بدانید که در انواع مختلف سکه سوددهی متفاوت است.
برای سرمایه گذاری سکه طلا بهار آزادی ربع سکه بهتر است یا نیم سکه یا تمام سکه؟
برای پاسخ دادن به این سؤال مهم باید بازدهی انواع سکه را باید در دو دوره‌ی بلندمدت و کوتاه مدت بررسی کنیم. نتیجه‌ی ارزیابی ها نشان میدهد که در طول دوره‌ی کوتاه‌مدت 8 ماهه ( یعنی از ابتدای سال 1399 تا ابتدای آذرماه سال 1399)، سکه هایی که قیمت پایین تری داشتند افزایش قیمت بیشتری داشته‌اند. مخصوصا اگر سکه‌ی گرمی بازدهی بیشتری در مقایسه با دیگر انواع سکه داشته است. بنابراین با توجه به آمارها و ارزیابی های به دست آمده از مطالعه های رفتار سکه، میتوان گفت که سرمایه‌گذاری بر روی سکه تمام بهار آزادی و سکه امامی در بازه‌ی زمانی کوتاه‌مدت سود کمی دارد.
خرید طلای دست دوم برای سرمایه گذاری بهتر است یا سکه؟
در بازه‌ی زمانی طولانی مدت، سرمایه گذاری سکه سود تضمین شده ای را به همراه خواهد داشت. در دوره‌ی بلندمدت 20 ماهه ( یعنی از ابتدای سال 1398 تا ابتدای سال آذرماه 1399) نتیجه بررسی آمارها نشان میدهد که سکه گرمی و ربع سکه نیز سود بیشتری را به همراه داشته‌اند. بنابراین طبق آمارهایی که به دست آمده از مطالعه‌ی رفتار سکه در دوره‌های بلندمدت نیز میتوان گفت که سرمایه‌گذاری بر روی سکه با قیمت پایین‌تر، سود بیشتری را به همراه خواهد داشت.
مطالعه بیشتر: سکه نیم بهار آزادی
به طور خلاصه میتوان گفت که بر اساس بررسی داده ها و تجربه، سرمایه گذاری بر نیم سکه یا ربع سکه ممکن است سود بیشتری را برای شما به همراه داشته باشد. زیرا در یک بازه‌ی زمانی مشخص، نوسان قیمت در این دو نوع سکه نسبت به سکه‌های تمام بهار آزادی طرح جدید و قدیم بیشتر بوده است.
سکه طرح جدید بخریم یا قدیم؟
سکه طرح جدید یا قدیم؟
به نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران، سکه تمام طلای بهار آزادی طرح جدید (امامی) برای سرمایه گذاری بهترین انتخاب است زیرا اگرچه سکه تمام طلای بهار آزادی طرح قدیم با سکه‌ی تمام طرح جدید هم وزن می باشد، ولی برای خرید آن باید پول بیشتری بپردازید و برای فروش آن هم معمولا به مشکل خواهید خورد. بنابراین فراموش نکنید که برای خرید سکه به سال ضرب آن نیز توجه کنید. در قیمت سکه های طرح جدید تاریخ ضرب سکه ها تأثیر می‌گذارد اما بر روی سکه های طرح قدیم تاثیر ندارد. جالب است بدانید که هرچه سال ضرب سکه پایین‌تر باشد، برخلاف ارزش کلکسیونی آن، قیمت آن هم کمتر است. بیشتر افراد به دنبال سکه هایی هستند که سال ضرب آنها جدیدتر است و همین تقاضای زیاد باعث شده است که قیمت سکه های جدید بالاتر از سکه‌های قدیمی باشد. بنابراین برای سرمایه گذاری سعی کنید به سراغ سکه هایی بروید که سال ضرب آنها از سال 1386 به بعد هستند تا آنها را با قیمت بیشتری بتوانبد بفروشید. در بازار سکه بیشترین تقاضا، مربوط به سکه امامی با آخرین ورژن ضرب شده است.
آیا سکه های پارسیان برای سرمایه گذاری مناسب هستند؟
در واقع سکه پارسیان نوعی پلاک طلا است که به علت شباهت به سکه، با این نام خوانده میشود. سکه‌ی پارسیان از طلای 18 عیار ساخته شده و با سکه‌ی بهار آزادی از 2 نظر وزن و عیار تفاوت دارد. برخلاف سکه های تمام، نیم و ربع بهار آزادی، سکه پارسیان وزن ثابتی ندارد و اگر پرس باشد، روی بسته وزن آن درج شده است. کاربرد و محبوبیت این سکه ها بیشتر به دلیل هدیه دادن است. با همه‌ی این تفاسیر، سکه پارسیان هم یک نوع طلا است پس ارزشمند است.
حباب سکه چیست؟
حباب سکه یک اصطلاح رایج است که اکثر افراد در بازار از آن استفاده می کنند. حباب قیمتی را رقمی ناپایدار و غیرحقیقی میتوان دانست که قیمت آن با قیمت ارزان شده کالا در بازار متفاوت میباشد. سکه و طلا اصطلاحاتی هستند که برای بیان اختلاف قیمت ذاتی بازار به کار می روند. حباب های قیمتی اصولاً می توانند تمامی بازارها را تحت تاثیر خود قرار دهند. بازار طلا جزء آن دسته از بازارهایی است که وجود حباب قیمتی در آن می تواند مشکل بسیاری را ایجاد کند. حباب های قیمتی موقتی بوده و برای همیشه قرار نیست ثابت بمانند. عوامل متعددی بر حباب طلا و سکه می توانند تاثیر بگذارند. عواملی مانند افزایش و کاهش عرضه و تقاضا، عوامل اقتصادی و عواملی این چنینی بر ساخت حباب های قیمتی می توانند تاثیر بگذارند. از گذشته سرمایه گذاری روی سکه و طلا همواره مورد استقبال ایرانیان بوده، عواملی مانند نقدشوندگی، ارزشمندی و امکان تهیه بر اساس بودجه عواملی هستند که در طول زمان سکه طلا بهار آزادی و به طور کلی سکه و طلا را ارزشمند نگه داشته اند.
حباب مثبت و منفی سکه
حال که با حباب سکه آشنا شدید، بهتر است با انواع این حباب ها نیز آشنا شوید. همانطور که گفتیم ممکن است حباب های قیمتی در مورد هر اجناس و کالایی رخ دهند. فرقی نمی کند که هدف شما خرید طلای آب شده یا پوشاک یا مواد غذایی باشد، زیرا حباب قیمتی چیزی است که در همه بازارها قابل مشاهده است. به طور کلی عرضه و تقاضا از موثرترین عوامل در ایجاد حباب های قیمتی هستند. قیمتی که خریداران مایل هستند یک جنس را با آن قیمت خریداری کنند، قیمت تقاضا نام دارد. حال زمانی که قیمت عرضه و تقاضا به هم نزدیک باشند ارزش حقیقی و تعادل در بازار جاری میشود.
در بازار سکه قیمت عرضه از قیمت تقاضا پیشی گرفته و بیشتر میشود. در این حالت حباب قیمتی سکه و طلا مثبت است. اگر می خواهید مفهوم حباب منفی سکه را هم بدانید، باید حالت متضاد با حباب سکه مثبت را تصور کنید. هنگامی که در بازار سکه قیمت تقاضا بیشتر از قیمت عرضه میشود، حباب قیمتی منفی خواهد بود. باید توجه کنید که متاسفانه در بازار سکه و طلا، بیشتر شاهد حباب قیمتی مثبت خواهیم بود.
خرید سکه های یک گرمی برای سرمایه گذاری
با افزایش قیمت طلا و پایین آمدن توان خرید مردم سکه یک گرمی از سال 1390 وارد بازار طلا شد و طرفداران زیادی را هم پیدا کرد. سکه‌ی یک گرمی هم مانند سایر سکه های طلا، 22 عیار بوده و بنابراین با سکه ی پارسیان تفاوت دارد. سکه ی یک گرمی با قیمت مناسب تر و عیار بیشتر نسبت به پارسیان، و با رعایت کردن استانداردهای ضرب سکه وارد بازار طلا شد و به جای سکه‌ی پارسیان، برای سرمایه گذاری بهتر است به خرید سکه یک گرمی فکر کنید.
مزایا و معایب سرمایه گذاری در بازار سکه طلا بهار آزادی
سرمایه گذاری در بازار سکه، به علت بازدهی مناسب و میزان رشد بالا، از محبوب‌ترین بازارهای مالی ایران محسوب می شود. از این رو بازار سکه مزایای زیادی دارد که در ادامه به توضیح آن میپردازیم.
- میزان نقدشوندگی مناسب: هیچ وقت سکه روی دست شما نمی ماند. به سادگی حجم زیادی از سکه را می توانید خرید و فروش کنید و در زمان کوتاهی آن را تبدیل به پول نقد کنید. اگر سرمایه‌ی متوسطی دارید هم به سادگی می توانید وارد این بازار شوید و کار سرمایه‌گذاری روی سکه را با سکه های چند گرمی شروع کنید. گاهی اوقات شاهد رکود در بازار سکه و حتی نوسانات منفی در این بازار هستیم، اما فراموش نکنیم که نوسانات جهشی مثبت، از مهمترین ویژگی‌های بازار سکه می باشد. نتیجه‌ی نمودارها نشان داده است که در بازه های زمانی طولانی مدت، نرخ رشد بازار سکه به صورت ثابت یا حداقلی بوده است بنابراین سرمایه گذاری در این بازار به معنی دوری از ضررهای مالی بوده و رشد سرمایه‌ی شما را می تواند تضمین کند.
- حفظ ارزش سرمایه در گذر زمان و نرخ رشد مناسب در بازه‌های زمانی طولانی‌مدت: شما برای خودتان ترجیح می دهید چگونه پشتوانه‌ی مالی ایجاد کنید؟ یکی از بهترین راهکارها برای ایجاد پشتوانه‌ی مالی، سرمایه‌گذاری در سکه است و سود تضمین‌شده‌ای را در بازه‌ی زمانی طولانی‌مدت می تواند به همراه داشته باشد. اگر تصمیم به سرمایه گذاری در بازه های کوتاه‌مدت را دارید و ارزش پولتان را برای چند ماه آینده می خواهید حفظ کنید هم می‌توانید به سراغ سرمایه گذاری در بازار سکه بروید. برای مثال اگر قصد خرید وسایل منزل یا خانه را دارید، با خرید سکه مطمئن باشید که در این چند ماه، ارزش پولتان را می توانید در برابر نوسانات قیمتی کالای موردنظر خود حفظ کنید. نگران کاهش قیمت سکه هستید؟ کاهش قیمت سکه با کاهش قیمت کالای موردنظر شما هماهنگ بوده و همین وضوع شما را از ضرر دور خواهد کرد.
با همه‌ی این تفاسیر، سرمایه گذاری سکه هم مانند تمامی بازارهای مالی معایبی نیز داردکه عبارتند از:
- ریسک بسیار بالا در کوتاه‌مدت
- شرایط نگهداری و تأثیر ویژه ی اوضاع و شرایط سیاسی و اجتماعی بر آن
از معایب بازار سکه است، همانطور که گفتیم در این بازار سرمایه گذاری بلندمدت با ریسک کمی همراه است، اما ممکن است در بازه ی زمانی کوتاه ریسک این سرمایه گذاری بیشتر شود. همانطور که می دانید و دفعات زیادی با آن مواجه شده‌ایم، خبر جنگ، تغییر رهبران سیاسی جهان، تحریم و… همه ی اینها در بازار سکه می توانند تأثیرگذار باشند.
کلام آخر
به یاد داشته باشید که در طول یک سال کامل، سکه همیشه نوسان قیمت ثابتی خواهد داشت، بنابراین با کاهش قیمت آن در برخی از دوره ها ناامید نشوید و در بازه‌های کوتاه‌مدت جهش قیمت آن را جدی نگیرید و ذوق‌زده نشوید! درضمن یادتان باشد که هدف شما از خرید سکه اگر فقط سرمایه گذاری است، اصلاً به سمت سکه های پهلوی نروید زیرا این نوع از سکه ها مشتری های خاص خود را دارند و به راحتی خرید و فروش نمی شوند.
در این مقاله سعی کردیم تا با بیانی شیوا و بسیار ساده به توضیح سکه طلا بهار آزادی و موارد مربوط به آن بپردازیم.
